पहिली ते बारावी प्रवेशासाठी नवा बदल :- 2025-26 च्या शैक्षणिक वर्षासाठी राज्य सरकारने एक मोठा आणि महत्वाचा निर्णय घेतला आहे. “पहिली ते बारावी प्रवेशासाठी नवा बदल” या धोरणाअंतर्गत विद्यार्थ्यांचा अभ्यासक्रम पूर्णपणे नव्याने रचला जाणार आहे.
हे फक्त पुस्तकांमध्ये बदल नव्हे, तर शिक्षणपद्धतीतच आमूलाग्र बदल आहे. त्यामुळे पालक, विद्यार्थी आणि शिक्षक – सगळ्यांनीच आता सज्ज होणं अत्यंत गरजेचं आहे.
बदलाची सुरुवात नेमकी कुठून होणार आहे?
नव्या शैक्षणिक धोरणानुसार पहिली ते बारावीपर्यंतचा अभ्यासक्रम टप्प्याटप्प्याने बदलला जाणार आहे. हे धोरण राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 (NEP 2020) वर आधारित आहे. हे धोरण देशभरातील शिक्षणात समानता आणण्याचा प्रयत्न करत आहे आणि महाराष्ट्र सरकारने त्याची अंमलबजावणी सुरू केली आहे.
2025-26 पासून पहिलीच्या विद्यार्थ्यांसाठी नवीन अभ्यासक्रम राबवण्यात येणार आहे. यानंतर प्रत्येक वर्षी पुढील वर्गांचा अभ्यासक्रम बदलत जाणार आहे.
टप्प्याटप्प्याने काय काय बदलणार आहे?
- 2025-26: फक्त इयत्ता पहिली साठी नविन अभ्यासक्रम लागू
- 2026-27: दुसरी, तिसरी, चौथी आणि सहावीचे पाठ्यपुस्तकं नव्याने
- 2027-28: पाचवी, सातवी, नववी आणि अकरावीचा अभ्यासक्रम बदलणार
- 2028-29: आठवी, दहावी आणि बारावी – शेवटी बदल होणाऱ्या इयत्ता
या सर्व टप्प्यांमध्ये “पहिली ते बारावी प्रवेशासाठी नवा बदल” हाच मुख्य धागा आहे. सरकार अभ्यासक्रम नव्याने रचताना विद्यार्थ्यांची समज, बौद्धिक विकास, आणि स्पर्धा परीक्षांची तयारी लक्षात घेत आहे.
नवीन अभ्यासक्रमाचे वैशिष्ट्य काय असणार?
- अभ्यासक्रम अधिक समजण्याजोगा व प्रात्यक्षिक आधारित असेल
- पाठांतरावर कमी भर आणि अनुभवात्मक शिक्षणावर अधिक लक्ष
- स्पर्धा परीक्षांमध्ये उपयोगी ठरणारे घटक – जसे की तर्कशक्ती, विश्लेषण, संवादकौशल्य यांचा समावेश
- CBSE पद्धतीवर आधारित पण राज्याच्या गरजांनुसार सुसंगत
यामुळे शहरी व ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांमध्ये समत्व साधला जाईल. शेतकरी व कामगारांचे मुलंसुद्धा आता शहरातल्या मुलांइतकीच तयारी करू शकतील.
दहावी आणि बारावीचा अभ्यासक्रम बदल कधी?
सध्या सर्वाधिक चर्चा होत आहे ती दहावी आणि बारावीच्या अभ्यासक्रमाच्या बदलावर. पण सरकारचा स्पष्ट संकेत आहे की हे बदल 2028-29 पासूनच लागू होतील. म्हणजे येत्या काही वर्षांत सध्याचे परीक्षा स्वरूप कायम राहणार आहे.
मात्र, नवीन अभ्यासक्रमाची आखणी आधीपासून सुरू झाली असून, तो अधिक चांगल्या प्रकारे पार पाडण्यासाठी शिक्षकांचे प्रशिक्षण, शैक्षणिक साहित्याचे पुनर्रचनेचा भाग सुरू आहे.
पालक आणि शिक्षक यांच्यासाठी काय महत्त्वाचं?
“पहिली ते बारावी प्रवेशासाठी नवा बदल” या योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी पालकांची भूमिका खूप मोठी आहे. मुलांच्या शिक्षणात बदल समजून घेऊन, त्यांना नवा अभ्यासक्रम आत्मसात करण्यात मदत करणे ही पालकांची जबाबदारी आहे.
तसंच, शिक्षकांनाही नवी शिकवणी पद्धती आत्मसात करावी लागणार आहे. यासाठी राज्य सरकार त्यांना आवश्यक प्रशिक्षण देणार आहे.
या बदलामुळे मुलांना काय फायदा होणार?
- राष्ट्रीय स्पर्धा परीक्षांची तयारी शालेय शिक्षणातच
- समजून घेण्यावर आधारित शिक्षणामुळे मुलांची आत्मविश्वासात वाढ
- ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांसाठीही समान संधी
- 12 वी नंतरचे शिक्षण आणि करिअरची दिशा ठरवणं अधिक सोपं
हा बदल केवळ अभ्यासक्रमाचा नाही, तर आपल्या शिक्षण व्यवस्थेच्या दृष्टिकोनाचाही आहे.
वेळेत जागे व्हा!
“पहिली ते बारावी प्रवेशासाठी नवा बदल” हा फक्त निर्णय नाही, ही एक संधी आहे – आपल्या मुलांना भविष्यातील स्पर्धांसाठी अधिक सक्षम करण्याची. ही प्रणाली शिक्षक, पालक, आणि विद्यार्थ्यांना नवीन संधी आणि जबाबदाऱ्या दोन्ही देणार आहे.
CTA – तुमचं मत काय?
तुमचं मूल कुठल्या वर्गात आहे? तुम्हाला हा बदल योग्य वाटतो का? खाली तुमचं मत नक्की शेअर करा. आणि हा लेख इतर पालकांपर्यंत पोहोचवा – कारण बदल स्वीकारणं हीच पहिली पायरी आहे यशाकडे नेणारी.
अजून वाच :- UPSC अंतर्गत चांगल्या पगाराच्या जागा – अर्ज करण्याची शेवटची संधी!
1 thought on “पहिली ते बारावी प्रवेशासाठी नवा बदल : हि महत्वाची कागद-पत्रे असल्यावरच होईल Admition”