बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी :- श्रमाचा सन्मान करणं ही कोणत्याही समाजाची खरी ओळख असते. राज्यातील बांधकाम कामगार जे आपल्या हातांच्या ताकदीने इमारती उभ्या करतात, रस्ते बनवतात, पूल बांधतात – त्यांच्या आयुष्याचा विचार सरकारने अखेर गांभीर्याने केला आहे. याच भावनेतून सध्या चर्चेत असलेली एक मोठी योजना म्हणजे बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी.
ही योजना केवळ एक आर्थिक मदतीचा कार्यक्रम नाही, तर ती आहे त्यांच्या सेवेला दिलेला सन्मान. कारण ज्यांचं आयुष्य मेहनतीच्या ताटव्याशी जोडलेलं आहे, त्यांना निवृत्तीनंतर सुद्धा सन्मानाने जगता यावं, हीच तिची खरी प्रेरणा आहे.
काय आहे ही योजना?
कामगार कल्याण मंडळाने नुकतीच जाहीर केलेली ही योजना, म्हणजेच बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी, त्यांना दरवर्षी १२,००० रुपयांपर्यंत पेन्शन देण्याची घोषणा करते. या योजनेंतर्गत निवृत्त वयोमानात आलेल्या नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांना दरमहिन्याला १,००० रुपये पेन्शन मिळणार आहे.
ही योजना सध्या महाराष्ट्र शासनाच्या अंतिम मंजुरीच्या प्रक्रियेत असून लवकरच तिचा प्रत्यक्ष अंमलबजावणीचा आरंभ होईल. विशेष म्हणजे या योजनेचा लाभ केवळ जिवंत कामगारांनाच नव्हे, तर त्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या जीवनसाथीलाही मिळणार आहे.
कोण पात्र आहे?
सध्या राज्यात सुमारे ३७ लाख बांधकाम कामगार नोंदणीकृत आहेत. यामध्ये अनेक जणांनी वेळेवर नूतनीकरण न केल्यामुळे योजनांच्या लाभांपासून वंचित राहावं लागतं. मात्र बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी या योजनेत नोंदणीकृत कामगारांना प्राधान्य दिलं जाईल.
६० वर्षांवरील कामगारांना इतर योजनांतून वगळण्यात येत होतं. मात्र ही योजना त्यांच्या साठी एक नवीन आशा ठरणार आहे. ही योजना म्हणजे त्यांच्या आयुष्याच्या संध्याकाळी मिळणारा सरकारकडून दिलासा आहे.
अर्ज कसा करायचा?
या योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया देखील सुलभ ठेवण्यात आली आहे. कामगारांना ऑनलाईन अर्ज करता येईल. अर्जाची प्रकिया पारदर्शक ठेवण्यासाठी एकात्मिक संगणक प्रणालीचा वापर होणार आहे.
एकदा अर्ज मंजूर झाल्यानंतर कामगारांना एक “पेन्शन नंबर प्रमाणपत्र” दिलं जाईल. याच प्रमाणपत्रावर आधारित त्यांच्या खात्यावर वर्षाकाठी थेट १२,००० रुपये जमा होतील.
पेन्शन कधी सुरू होईल?
कामगाराला पेन्शन मंजूर झाल्यानंतर, प्रमाणपत्रावर दिलेल्या दिनांकापासून पेन्शन मिळण्यास सुरुवात होईल. प्रत्येक पेन्शनधारकाने दरवर्षी आपला अस्तित्वाचा पुरावा म्हणजेच “लाईफ सर्टिफिकेट” सादर करणं अनिवार्य असेल.
जर लाभार्थीचा मृत्यू झाला, तर त्यांचा जीवनसाथी हयात असेल, तर त्यांना पेन्शन सुरू राहील. मात्र, एका वेळी एकच व्यक्ती पेन्शन घेऊ शकेल. दुहेरी लाभ योजनेत उपलब्ध नसेल.
योजना का विशेष आहे?
बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी ही योजना अन्य सरकारी योजनांपेक्षा वेगळी ठरते कारण:
- यामध्ये निवृत्तीनंतरची आर्थिक चिंता दूर होते.
- पेन्शन थेट खात्यावर जमा होते, त्यामुळे मध्यस्थ नाहिशी होतात.
- मृत्यूनंतर कुटुंबीयांनाही दिलासा मिळतो.
- ऑनलाईन प्रक्रिया असल्यामुळे वेळ आणि कागदपत्रांची गैरसोय कमी होते.
शासनाचा दृष्टीकोन
राज्य शासनाच्या दृष्टीने ही योजना म्हणजे “कष्ट करणाऱ्यांना दिलेला न्याय” आहे. गेल्या काही वर्षांपासून बांधकाम क्षेत्रातील असंघटित कामगारांना केंद्र आणि राज्य शासन वेगवेगळ्या योजनांतून आधार देत आलं आहे, परंतु ही योजना त्यांच्यासाठी एक मैलाचा दगड ठरणार आहे.
बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी ही संकल्पना त्यांचं सामाजिक आणि आर्थिक सक्षमीकरण घडवण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.
कामगारांसाठी सूचना
- जर तुम्ही बांधकाम कामगार असाल आणि अद्याप नोंदणी केली नसेल, तर लगेच नोंदणी करा.
- तुमच्या कागदपत्रांची पूर्तता वेळेवर करा.
- अर्ज प्रक्रियेबद्दल स्थानिक कामगार कार्यालयात चौकशी करा.
आजवर आपल्या समाजात असंघटित कामगारांचं आयुष्य दुर्लक्षित राहिलं. परंतु बांधकाम कामगारांसाठी सुवर्णसंधी ही योजना त्यांच्या जीवनात नवी दिशा देणारी आहे. ही योजना म्हणजे त्यांच्यावरील सामाजिक कर्तव्याची पावती आहे. ज्या हातांनी आपली शहरे घडवली, त्याच हातांना आता सन्मानाने जगता यावं, यासाठी हाच योग्य क्षण आहे.
हे सुद्धा वाचा :- पीएम किसान २०वा हप्ता जाहीर: २००० रुपये मिळणार कोणाला?
FAQs
ही योजना कुणासाठी आहे?
महाराष्ट्रातील बांधकाम क्षेत्रात नोंदणीकृत कामगारांसाठी.
योजनेत किती रक्कम मिळेल?
वर्षाकाठी १२,००० रुपये पेन्शन थेट खात्यावर जमा होईल.
अर्ज कुठे करायचा?
ऑनलाईन अर्ज प्रणालीमार्फत कामगार कल्याण मंडळाच्या संकेतस्थळावर.
पेन्शन मृत्यूनंतर चालू राहते का?
होय, जीवनसाथीला लाभ मिळू शकतो.
योजना केव्हा सुरू होणार आहे?
लवकरच शासन योजनेची अंमलबजावणी करणार आहे.
