विदर्भावर अस्मानी संकट :- राज्याच्या विविध भागांमध्ये हवामान अचानक बदलू लागलं आहे. एका बाजूला मुंबई आणि कोकणात मान्सूनने दमदार हजेरी लावली होती, पण दुसऱ्या बाजूला विदर्भावर अस्मानी संकट गडद होत चाललंय. यावर्षीच्या सुरुवातीला सर्वत्र मान्सून वेगानं पुढे सरकतोय असं वाटत असतानाच विदर्भातील परिस्थिती मात्र वेगळीच चित्र दाखवत आहे.
सुरुवातीला पावसाने दमदार सुरुवात केली. कोकण, मुंबई, ठाणे परिसरात एकाच रात्रीत मुसळधार पावसानं हजेरी लावली. पण मागील काही दिवसांपासून या भागांमध्ये पावसाचा जोर ओसरल्याचं दिसतंय. मात्र या भागांपेक्षा अधिक गंभीर परिस्थिती विदर्भात तयार झाली आहे. शेतकरी वर्ग पावसाच्या प्रतीक्षेत आहे, पण आभाळ फक्त ढगांनी भरलेलं आणि कोरडं आहे. त्यामुळे विदर्भावर अस्मानी संकट निर्माण झालं आहे असं स्पष्टपणे सांगता येईल.
हवामान खात्याचे इशारे – तरीही विदर्भ कोरडाच!
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, महाराष्ट्राच्या काही भागांमध्ये मुसळधार पावसाची शक्यता वर्तवली गेली आहे. घाटमाथ्यावर, दक्षिण कोकणमध्ये काही प्रमाणात पावसाचे सरी कोसळत आहेत. पण विदर्भासाठी हे अंदाज फारसा उपयोगाचे नाहीत. कारण, तिथं आजही शेतकरी उन्हाच्या झळा सहन करत आहेत. पेरणीसाठी लागणाऱ्या पावसाचा मागमूस नाही, आणि त्यामुळे विदर्भावर अस्मानी संकट अधिक गडद झालं आहे.
ढगफुटीसदृश्य पाऊस इतरत्र – पण विदर्भात पाण्याची चुणूकही नाही
धाराशिव जिल्ह्यात गेल्या काही दिवसांत ढगफुटीसदृश्य पावसानं तांडव केलं. अनेक भागांत पाणी घरात घुसलं, बाजारपेठा वाहून गेल्या. पण हे चित्र विदर्भात पूर्णपणे उलट आहे. तिथं पाऊस तर नाहीच, पण वातावरणातही दमटपणा नाही. विदर्भावर अस्मानी संकट निर्माण झाल्यानं तिथं पेरणीचं वेळापत्रक पूर्णपणे कोलमडलं आहे.
कोरडं आभाळ, वाढती उष्णता आणि तणावाखाली शेतकरी
विदर्भातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये तापमान ४० अंशांच्या आसपास पोहोचतंय. हवेतील आर्द्रता कमी असल्याने आणि वारंही हलकं असल्याने, ढग तयार होण्यास अडचण निर्माण झाली आहे. या भागात पेरणीच्या दृष्टीने ज्या दिवसांमध्ये भरपूर पाऊस अपेक्षित असतो, त्या काळात जर असं कोरडं वातावरण राहिलं, तर खरीप हंगामावर मोठा परिणाम होतो. त्यामुळे विदर्भावर अस्मानी संकट केवळ हवामानापुरतंच नाही, तर शेतकऱ्यांच्या रोजीरोटीवरही परिणाम करणारा आहे.
राष्ट्रीय पातळीवर पावसाचा जोर, पण विदर्भ राहतोय मागे
दक्षिण भारतातील अनेक राज्यांत सध्या मुसळधार पावसाचा जोर आहे. निलगिरी, कर्नाटक, तामिळनाडूमध्ये ढगफुटीसदृश्य सरी पाहायला मिळत आहेत. जम्मू-काश्मीर, हिमाचलमध्येही जोरदार पाऊस कोसळतोय. पण महाराष्ट्राच्या हृदयात असलेला विदर्भावर अस्मानी संकट म्हणूनच अधोरेखित होतोय. बाकी देशात पाऊस साजरा केला जात असताना, विदर्भात मात्र त्याची प्रतीक्षा क्लेशदायक ठरत आहे.
हवामानातील ही तफावत का?
हवामान तज्ज्ञांच्या मते, यंदा मान्सूनच्या लाटांमध्ये असमानतेमुळे काही भागांमध्ये जास्त पाऊस झाला, तर काही भाग पूर्ण वंचित राहिले. विदर्भ हे असाच एक भाग ठरला आहे. सागरी प्रवाह, वाऱ्यांची दिशा, आंतरराष्ट्रीय हवामान बदल या सगळ्यांचा एकत्र परिणाम म्हणजे आजचा हा विदर्भावर अस्मानी संकट निर्माण करणारा काळ.
या संकटावर मात करण्यासाठी काय?
विदर्भातील शेतकऱ्यांनी अजूनही आशा सोडलेली नाही. हवामान खात्याचे अपडेट्स बघून, स्थानिक प्रशासनाशी संपर्क ठेऊन आणि पेरणीबाबत निर्णय घेतला जातो आहे. मात्र सध्या परिस्थिती पाहता, विदर्भावर अस्मानी संकट लवकर हटेल, याची खात्री देता येत नाही. अशा वेळी सरकारनेही या भागात तत्काळ मदतीचे पावले उचलावीत, अशी शेतकऱ्यांची अपेक्षा आहे.
शेवटचा संदेश:
शेतकरी बांधवांनो, हवामान खात्याच्या प्रत्येक अंदाजावर बारकाईने लक्ष ठेवा. परिस्थिती बदलायला वेळ लागेल, पण योग्य नियोजन आणि सरकारची मदत मिळाली तर हे “विदर्भावर अस्मानी संकट” निश्चितच टळू शकतं.
आणखी एक महत्त्वाची बातमी :- पावसाचा जोर कमी होण्याची शक्यता | हवामान विभागाचा नवा इशारा!
1 thought on “विदर्भावर अस्मानी संकट: मान्सूननं घेतला विदर्भात ब्रेक”